Vermeer: XVII wieczny malarz czy fotograf?

W ramach obchodów Festiwalu Nauki, Techniki i Sztuki dniu 10 kwietnia 2014 roku odbyło się wiele wykładów na terenie Politechniki Łódzkiej. Z Instytutu Fizyki PŁ wykład wygłosił Pan dr hab. Tomasz Czyszanowski, prof. PŁ.

Wykład zatytułowany „Vermeer: XVII wieczny malarz czy fotograf?” spotkał się z zainteresowaniem słuchaczy. W wykładzie Pan T. Czyszanowski analizował perspektywę wybranych obrazów Johannesa Vermeera starając się odpowiedzieć na pytanie: Czy urodzony w Delft malarz holenderski Johannes Vermeer słynny z niemal idealnego odwzorowania w swych obrazach rzeczywistości wykorzystywał do tego celu camera obscura?

Okazuje się, że malarz, ani nikt mu współczesny nie pozostawił żadnego dokumentu potwierdzającego ten fakt. Jedynym źródłem informacji są jego obrazy. W wykładzie analizowano, czy w realiach XVII wieku nowatorskie ujęcie perspektywy oraz idealne odwzorowanie rzeczywistości było efektem geniuszu artysty, czy też jest to efekt sprytnego wykorzystania camera obscura. Przeanalizowane pod względem zasad optyki charakterystyczne elementy dzieł Johannesa Vermeera pozwalają przypuszczać, iż wykorzystywał on camera obscura, ale nie jest to pewne do końca. Można powiedzieć, że artysta zachował dla siebie tajemnicę tworzenia tych niepowtarzalnych dzieł malarstwa.